Ιστορικό της Φτέρης

Η Φτέρη βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του όρους Κλωκού ή Κερύνεια (1800μ. Υψόμετρο).

Ο ποταμός Σελινούντας χωρίζει τον Κλωκό από το Παναχαϊκό ό­ρος, ενώ ο ποταμός Κερυνίτης από τα Αροάνια όρη.

Απέναντι από τη Φτέρη είναι το βουνό Ρούσκιο όπου βρίσκεται βωμός της θεάς Αρτέμιδος, ενώ στην πλαγιά του υπάρχουν ερείπια αρχαίου να­ού. Κοντά βρίσκεται μια λίμνη που λέγεται σήμερα "Λαφόλιμνη" όπου κατά την μυθολογία ο Ηρακλής συνέλαβε την "Κερυνίτην έλαφον". Πλησίον της Φτέρης βρισκόταν η αρχαία πόλη Κερύνεια από όπου έλκει τη δεύτερή του ονομασία ο Κλωκός.

Κατά τη Φραγκοκρατία στο χωριό Αχλαδιά, το οποίο ανήκει στη Φτέρη, οι Φράγκοι έκτισαν κάστρο, το οποίο δέσποζε της πεδιάδας του Αιγίου. Βρισκόταν εκεί που σήμερα υπάρχει το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Ο αρχαιολόγος Π. Νεράντζουλης κατά το 1930 έφερε στο φως τα ερείπια ενός τετράγωνου πύργου, χωρισμένου σε δωμάτια. Ο Νεράντζουλης διατύπωσε τη σκέψη ότι ο πύργος αυτός ήταν ένα είδος "φρυκτωρίας", δηλ. ειδικού κτίσματος που ανήκε σε μια σειρά από όμοιά του μέσω των οποίων με τη χρήση φωτεινών σημάτων γινόταν η μετάδοση μηνυμάτων σε μεγάλες αποστάσεις. Χρονολογείται το 13ο αιώνα μ.Χ.

Κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας το όνομα Φτέρη απαντάται στο κτη­ματολόγιο της Βοστίτσας (το Αίγιο) που συνέταξαν οι Ενετοί κατά την παρα­μονή τους στην περιοχή. Τα πρωτότυπα έγγραφα του κτηματολογίου βρίσκονται σήμερα στα αρχεία της Βενετίας. Οι Ενετοί ήρθαν με το Φραγκίσκο Μοροζίνη το 1687 στην περιοχή των Πατρών και έμειναν κάπου 30 χρόνια.

Η επανάσταση του 1821.

Στην Επανάσταση του 1821 η προσφορά της Φτέρης ήταν πλούσια σε αίμα, σε χρήμα και σε παντός άλλου είδους θυσίες. Ο καταγόμενος από τη Φτέρη Αλέξανδρος Αλεξανδρόπουλος, καθηγη­τής και ιστορικός, υποστηρίζει ότι, όταν ο Γρηγόριος Δίκαιος ή Παπα­φλέσσας αφίχθηκε στο Αίγιο, συσκέφτηκε με τους πρόκριτους του Αιγί­ου στον Αγιο Γεώργιο Φτέρης για την έναρξη του αγώνα. Επέλεξαν την περιοχή αυτή για ασφάλεια, διότι οι Τούρκοι παρακολουθούσαν τα πά­ντα. Εκεί, ενώ διεξαγόταν σφοδρή λογομαχία για το χρόνο ενάρξεως της επαναστάσεως, γνωστοποιείται από σκοπό ότι έρχονται Τούρκοι. Τότε οι Έλληνες εγκατέλειψαν το ναό και αποσύρθηκαν στα γύρω δάση. Οι Τούρκοι δεν θεώρησαν φρόνιμο να τους καταδιώξουν αλλά, αφού ει­σήλθαν στο ναό, κάθισαν γύρω από τη φωτιά που είχαν ανάψει οι Έλλη­νες, οι οποίοι, μόλις αντιλήφθηκαν την απραξία των Τούρκων στρατιωτών, επέστρεψαν στο ναό και τους σκότωσαν. Κατόπιν οι πρόκριτοι συνήλθαν πάλι στο ναό και αποφάσισαν για την έναρξη του αγώνα.Οι παλιοί κάτοικοι της Φτέρης διηγούνται ότι κοντά στον Αγιο Γεώργιο έβλεπαν κόκαλα των Τούρκων, θυμίζοντας τους την πράξη των Ελλήνων.

Στη μάχη στο Φάληρο το 1827 έλαβαν μέρος και Φτεραίοι υπό την ηγε­σία του οπλαρχηγού Σωτήριου Αλεξανδρόπουλου. Στη μάχη του Αγιάννη Τσετσεβών στις 17 Ιουλίου 1827 εναντίον των στρατευμάτων του Ιμπραήμ έλαβαν μέρος και αγωνίστηκαν γενναία 35 Φτεραίοι. Σπουδαίος οπλαρχηγός από τη Φτέρη ήταν ο Κωνσταντίνος Γκόφας, ο ο­ποίος πολέμησε με το γενναίο αρματωλό των Καλαβρύτων Θανάση Πετμεζά. Ακολούθησε τον Μελετόπουλο και πολέμησε με γενναιότητα στα Δερβενάκια, όπου και τραυματίστηκε. Η πολιτεία αργότερα τον τίμησε με αριστείο. Εξ ίσου σπουδαίοι ήσαν και οι αδελφοί του Πανάγος και Αναγνώστης Γκόφας. Άλλος σπουδαίος ήταν ο Γεώργιος Αλεξανδρό­πουλος, ο οποίος πολέμησε στις μάχες Ανεμοδουρίου, Σελών, Πατρών, Ρίου, Καστριτσίου, Ακράτας, Αγίου Ιωάννου Τσετσεβών και Καυκαριάς. Εξέχουσα μορφή της Φτέρης υπήρξε ο Αναγνώστης Αλεξανδρόπουλος: ο στρατηγός Ανδρέας Λοντος τον είχε αποκαλέσει εκατόνταρχο. Ήταν φίλος του Παπαφλέσσα, ο οποίος, όταν έφθασε στη Βοστίτσα, κατέλυσε στο σπίτι του Αναγνώστη Αλεξανδρόπουλου.

Άλλοι αξιόλογοι ήσαν: Σωτήριος Αλεξανδρόπουλος και Κανέλλος Αλεξαν­δρόπουλος. Οι απόγονοι του τελευταίου ονομάστηκαν Κανελλόπουλοι και απ' αυτούς κατάγεται ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, τέως πρωθυ­πουργός. Στα χρόνια της Ελληνικής Επαναστάσεως ο στρατηγός Ανδρέας Λόντος είχε ιδρύσει στη Φτέρη νοσοκομείο για την περίθαλψη τραυματιών ε­πειδή η θέση ήταν ασφαλής και οι Τούρκοι μπορούσαν να φθάσουν εκεί δύσκολα. Μετά την άφιξη του Όθωνα και την αποκατάσταση των πραγμάτων απονεμήθηκαν από την κυβέρνηση παράσημα και διπλώματα αριστείας σε αρκετούς Φτεραίους.

Κατά τους βαλκανικούς πολέμους 1912 -13 η Φτέρη έλαβε μέρος και εί­χε αρκετές θυσίες. υπήρχε αναθηματική στήλη στη Φτέρη, όπου ανα­γράφονταν τα ονόματα οκτώ άλκιμων νέων που θυσιάστηκαν. Σήμερα η στήλη αυτή δεν υπάρχει. Πολλούς τραυματίες είχε κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, 1912 -13.

Το κάψιμο της Φτέρης.

Το 1943 έγινε η μάχη στο Πυργάκι εναντίον των Ιταλών, όπου είχαν συμμετάσχει και Φτεραίοι. Στη συνέχεια οι Ιταλοί εγκατα­στάθηκαν με ένα τάγμα στη Φτέρη, έμειναν τέσσερις ημέρες και συνέλαβαν τους Θ. Αντωνιάδη και Γ. Πανουτσόπουλο τους οποίους εκτέλεσαν στο προσκυνητάρι Πετσάκων. Στη θέση αυτή υπάρχει σήμερα ένα μικρό απέριττο μνημείο. Οι Ιταλοί έκαψαν ένα τμήμα της Φτέρης και ολοκλήρωσαν την καταστροφή οι Γερμανοί, μετά το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, την 17η Δεκεμβρίου 1943.

Μέσα από τα ντοκουμέντα που συνέλεξε η ιστορική έρευνα και τις εξομολογήσεις στελεχών της Αντίστασης, συνεργατών των κατακτητών, αλλά και της Βρετανικής αντικατασκοπείας που έπαιξε τον μεγαλύτερο ρόλο στα δραματικά αυτά γεγονότα, προκύπτουν συγκλονιστικά στοιχεία για την καταστροφή αλλά και την διάσωση χωριών και ιστορικών μοναστηριών της περιοχής μας όπως η ολοκληρωτική καταστροφή της Φτέρης από τα ίδια Γερμανικά τμήματα που έκαναν το Καλαβρυτινό ολοκαύτωμα Στην Φτέρη έφθασε το πρωί της Παρασκευής 17 Δεκεμβρίου 1943 το τμήμα 1/749.dazu Ι vest zr. Κρ. und Zygdes III Βatte που με επικεφαλής τον Χανς Έμπεσμπεργκ (mazor EBERSBERGER) διοικητή του Αιγίου, ανήκε στην 117 Μεραρχία κυνηγών (jager Division) που κατεβαίνοντας προς το Αίγιο έκαιγε και κατέστρεφε ό,τι έβρισκε μπροστά του. Στους χάρτες των Γερμανών ήταν σημειωμένο το κεφαλοχώρι Φτέρη που ήδη είχαν μερικώς πυρπολήσει το 1942 οι Ιταλοί. Ο σημερινός δρόμος Αιγίου - Πτέρης - Καλαβρύτων δεν υπήρχε και το Γερμανικό τμήμα, στο οποίο συμμετείχε και ο πυράρχης του εκτελεστικού αποσπάσματος των Καλαβρύτων, λοχίας των S.D. Κόντραντ Ντόνερτ, Βάδιζε στον παλαιό δρόμο που συνέδεε την Πλατανιώτισσα με το Πυργάκι, πολύ χαμηλά από τη Φτέρη στην όχθη της μεγάλης ρεματιάς.

Η ημέρα ήταν βροχερή και την Φτέρη είχε σκεπάσει πυκνή ομίχλη, κρύβοντας την τελείως από τους Γερμανούς. Ένα από τα μουλάρια που οι Γερμανοί άρπαζαν από τα χωριά που έκαιγαν και λεηλατούσαν, φορτωμένο πολεμοφόδια ξέφυγε από τη σειρά, χώθηκε στην ομίχλη και ανέβηκε τη βουνοκορφή προς την Φτέρη. Ένας Γερμανός στρατιώτης το κυνήγησε για να το φέρει πίσω. Ανεβαίνοντας στην ράχη, όπου η ομίχλη είχε διαλυθεί, αντίκρυσε την Φτέρη. Ειδοποίησε αμέσως τον επικεφαλής που έδωσε αλλαγή πορείας και το τμήμα ανέβηκε όλο στο χωριό. Γι' αυτό και οι λιγοστοί αυτόπτες μάρτυρες είδαν τους Γερμανούς να μπαίνουν στο χωριό από την κατεύθυνση του Αιγίου και όχι των Καλαβρύτων, όπως περίμεναν γιατί ήδη τα νέα για το Καλαβρυτινό δράμα είχαν φθάσει. Εάν το μουλάρι δεν «έκοβε δρόμο» οι Γερμανοί θα είχαν προσπεράσει την Φτέρη και δεν θα την κατέστρεφαν, μια και υπήρχε βιασύνη και εκνευρισμός. Μόλις οι Γερμανοί έφθασαν στην πλατεία του χω­ριού, που ήταν σχεδόν έρημο (οι αντάρτες του ΕΑΜ -ΕΛΑΣ το είχαν εγκαταλείψει από τις αρχές Δεκεμβρίου εκτελώντας τις διαταγές της ηγεσίας του, αλλά και της Βρετανικής Αποστολής που τους είχε στήσει παγίδα), μπήκαν στο ξενοδοχείο του Φραγκόπουλου, που είχαν επιτάξει οι αντάρτες και βρήκαν τα ίχνη τους, σφαίρες και δύο οπλοπολυβόλα που είχαν εγκαταλείψει. Η διαταγή που είχε η ομάδα μάχης Eberberger στην οποία είχαν μεταβιβαστεί οι αρμοδιότητες για αντίποινα από το 1942 Felakommandatur (σύμφωνα με τα ντοκουμέντα που βρέθηκαν στα Γερμανικά αρχεία), ήταν ότι "χωριά που συμμετείχαν ή βοήθησαν σε επιθέσεις κατά Γερμανικών τμημάτων πρέπει να καταστραφούν και οι κάτοικοι τους να εκτελεσθούν".

Αμέσως άρχισε η λεηλασία των αρχοντικών σπιτιών και ο εμπρησμός τους με ειδικά υγρά και εμπρηστικές σκόνες. Τελευταία έβαλαν φωτιά στην εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, από την οποία ο αείμνηστος παπα - Φουσέκης πρόλαβε και πήρε το Αγιο Δισκοπότηρο και το Ευαγγέλιο, που σώζονται μέχρι σήμερα από το γιο του Τάσο, πρώην γραμματέα της κοινότητας. Στο ναό αυτό υπήρχαν πριν από την καταστροφή προπολεμικά δυο παλιές εικόνες αξίας, του Χριστού και της Παναγίας.Οι Γερμανοί έμειναν περίπου 3 ώρες στην Φτέρη και έφυγαν συ­ντεταγμένοι προς το Πυργάκι, αφήνοντας πίσω τους τα σπίτια να καίγονται. Όλα σχεδόν τα σπίτια της Πτέρης ήσαν πέτρινα δυώροφα και τριόροφα με κατώγια γεμάτα ζωοτροφές, βαρέλια με λάδια και κρασιά που έπιασαν αμέσως φωτιά που μεταφέρθηκε στις ξύλινες οροφές και στα έπιπλα. Γι' αυτό και οι στέγες έπεσαν προς τα μέσα, ενώ οι τοίχοι που ήσαν κατασκευασμένοι από λαξευμένη πέτρα στάθηκαν όρθιοι για πολλά χρόνια. Σώθηκε μόνο το ξωκλήσι του Αϊ-Γιώργη, στο οποίο δεν έφθασαν οι εμπρηστές και δυο-τρία σπίτια που σκεπάστηκαν από τους πυκνούς καπνούς των διπλανών τους. Στον απολογισμό που έστειλε αργότερα ο Έμπερσμπεργκ στο αρχηγείο της 117 Μεραρχίας αναφέρθηκε ότι "το χωριό καταστράφηκε ολοσχερώς". 

Έως σήμερα.

Στα νεώτερα χρόνια η Φτέρη μετά τον πόλεμο αναδείχτηκε σε εξέχον τουριστικό θέρετρο λόγω του πολύ καλού κλίματός της το οποίο προτιμούσαν αρκετοί ασθενείς για την θεραπεία τους. Παρ' όλ' αυτά η ανάπτυξη άργησε πάρα πολύ, καθώς η αστυφιλία έπληξε και τη Φτέρη η οποία σήμερα προσπαθεί να επιβιώσει. Εμπόδιο σε αυτή την προσπάθεια στέκονται και οι μεγάλες καταστροφές των πυρκαγιών του 2007 οι οποίες κατέστρεψαν το δάσος της Φτέρης από άκρη σε άκρη. Οι προσπάθειες για αναδάσωσή του έχουν ήδη ξεκινήσει από τον πολύ δραστήριο Φιλοδασικό Σύλλογο Φτέρης, ο οποίος άλλωστε είχε συνδράμει στις απαρχές της ιδρύσεώς του και για την αναδάσωσή του μετά την καταστροφή του από το κάψιμο των Ιταλών και των Γερμανών.

Βιβλιογραφία.

  • Περικλής Τρακαδάς, Η Φτέρη Αιγίου, κεφ. στο "Η Φτέρη της μνήμης και της καρδιάς μας: Φωτογραφικό Λεύκωμα 1904-2004",σελ. 4-5, Φ.Σ.Φτέρης 2004
  • Φάνης Ζουρόπουλος, Η καταστροφή της Φτέρης από τα ναζιστικά στρατεύματα, κεφ. στο "Η Φτέρη της μνήμης και της καρδιάς μας: Φωτογραφικό Λεύκωμα 1904-2004",σελ. 6-7, Φ.Σ.Φτέρης 2004 

Σχετικοί σύνδεσμοι:

Εγγραφη/Εισοδος χρηστη

Εγγραφείτε για να μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις υπηρεσίες μας.
Αν εγγράφεστε για πρώτη φορά ΠΡΕΠΕΙ να απαντήσετε στο email που θα σας σταλεί για επιβεβαίωση.

Gadgets

  • Lenovo Tab 7 & Tab 7 Essential

    Lenovo Tab 7 & Tab 7 Essential

    Η Lenovo πρόσθεσε άλλα δύο tablets στην οικογένεια των οικομικών προτάσεων της, δίνοντας την ευκαιρία σε όλους τους καταναλωτές να επωφεληθούν από την εμπειρία ενός Android tablet

    Περισσότερα

  • Ηλιακό Μονοπλάνο Robotime

    Ηλιακό Μονοπλάνο Robotime

    Συναρμολογήστε το Ηλιακό μονοπλάνο το οποίο αποτελείται από 30 ξύλινα κομμάτια και ένα ηλιακό panel.

    Περισσότερα

  • Νέα Samsung Galaxy S7 & S7 Edge

    Νέα Samsung Galaxy S7 & S7 Edge

    Η Samsung παρουσίασε στο Mobile World Congress της Βαρκελώνης την επόμενη γενιά της ναυαρχίδας στη σειρά smartphone, το Galaxy S7 και S7 edge (κυρτές πλευρές και διαγώνιο 5,5 ιντσών).

    Περισσότερα

Αντώνης Πανίτσας φωτογράφος γάμου καλαμάτα
Copyright © 1998 έως σήμερα: Aigiorama.gr. Οδηγός πόλης του Αιγίου και της Αιγιάλειας
Aigio city and Aigialeia region guide, Aigiorama.gr.
Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος. Όροι χρήσηςΕπικοινωνία